GNU жобасы
Linux жүйесі пайда болмай тұрып, 1990 жылы Ричард Столлман негізін қалаған GNU жобасының аясында (С бағдарламасының негізінде) тәуелсіз бағдарламалар құрыла бастады. Басты бағдарламалары Emacs мәтіндік редакторы, gcc Cи тіліндегі компиляторы, gdb бағдарламасының дебаггері, баsh қабығы, маңызды функциялардың кітапханасы (C бағдарламалары үшін) libc. Бұл бағдарламалардың барлығы UNIX-қа ұқсас операциялық жүйелер үшін жазылған. Сондықтан оларда POSIX атты стандартты UNIX жүйелік қоңырауларын пайдаланылды. Жүйелік қоңырауларды қолдана отырып, бағдарламалар жедел жадқа, файлдық жүйеге, кіріс және шығыс құрылғыларына қол жеткізді. Жүйелік қоңыраулар барлық UNIX амалдық жүйелерінде стандартты болып көрінетіндігіне байланысты, GNU бағдарламалары UNIX тәрізді кез-келген операциялық жүйеде (ең аз өзгерістермен немесе мүлдем өзгеріссіз) жұмыс істей алады.
Қол жетімді GNU құралдарын қолдана отырып, C бағдарламаларын тек ақысыз бағдарламалық өнімдерді қолдана отырып жазуға болады. Бірақ осы құралдардың бәрі жұмыс істей алатындай UNIX-тың үйлесімді тегін ядросы болған жоқ. Сол уақытта GNU бағдарламашылары UNIX-тың меншікті бағдарламаларын қолдануға мәжбүр болды. Столлман коммерциялық мақсатқа негізделген және бағдарламалық жасақтаманы ғылыми әзірлеу туралы армандаған.
Linux тарихы
1991 жылы финдік студент Линус Торвальдс кеңінен қолданылатын Intel 80386 архитектурасына арналған арнайы процессоры бар жеке компьютерді құруды жоспарлайды. Жаңа бағдарлама МINIX операциялық жүйесіне ядро прототипін жасау үшін қолданылатын болды. Дербес компьютерлерге арналған UNIX үйлесімді жүйесі дискетадан жүктелген және жеке компьютердің жадына сәйкес болатын. MINIX-ті Эндрю Таненбаум UNIX-тің архитектурасы мен мүмкіндіктерін жақсарту үшін ойлап тапқан еді. Толыққанды дербес компьютерге жеке ядролық операциялық жүйені Линус Торвальдс жасағысы келген. Солай Линус алғашқы ядросына freax атын берген еді. Бірақ біраз уақыттан кейін ftp сервер хостымен бірге ядронын атты Linux деп өзгертілді. Linux сөзі Линус пен UNIX бағдарламасының қосындысы.
Линус Торвальдс
Linux-тің дамуына Usenet және Internet ғаламдық компьютерлік желілері маңызды рөл атқарды. Линус Торвальдс өте ерте кезеңде оның жұмысын және қиындықтарын MINIX операциялық жүйесіне арналған Usenet желісіндегі comp.os.minix жаңалықтар тобындағы басқа әзірлеушілермен талқылады. Linus-тің басты шешімі ядроның әлі де жұмыс істемейтін алғашқы нұсқасының бастапқы кодын GNU GPL-дің астында жарияланды. Ядроны интернет арқылы көптеген адамдар өз бетінше құрастырып, сынауға, қателерді талқылауға және түзетуге, сонымен қатар Linus-тің бастапқы мәтіндеріне түзетулер мен толықтырулар жіберуге мүмкіндік алды. Соның арқасында Linux тез арада дамып көптеген нәтижелі жетістіктерге жетті.
Дамуы
1992 жылы Linux ядросының алғашқы нұсқасы 0.95, содан кейін 1994 жылы 1.0 нұсқасы шығарылды. Әзірлеушілердің ойынша, ядродағы барлық қателіктер түзетіліп теориялық негізде дайын болды. Қазіргі уақытта Linux ядросының дамуы 1.0 нұсқасынан бұрынғы күндерге қарағанда әлдеқайда үлкен қауымдастықтың мәселесі болып табылады. Линукс жүйесінде белгілі бір даму кезеңінен кейін бірнеше маңызды GNU утилиталары тұрақты жұмыс істеді. Linux-та жинақталған GNU утилиталарының шағын жиынтығы бар еркін операциялық жүйені бағдарламалық жасақтама жасаушыға арналған құралдар жиынтығы болды.
Үнемі жұмыс істейтін Linux жүйесі бар компьютерді алу міндеті кең таралған кезде, Хельсинки және Техас университеттерінің жасаушылары өздерінің дискеталық жиынтықтарын жасап шығарды, олардан ядро мен негізгі утилиталарды қатты дискіге жазуға болады, содан кейін операциялық жүйені одан тікелей жүктеуге болады. Бұл иілгіш дискілер қазіргі заманғы Linux дистрибуциясының алғашқы прототиптері болды — бағдарламалық жасақтама жиынтығы, соның негізінде компьютерде жұмыс істейтін операциялық жүйені алуға болады. Linux дистрибуциясының басынан бастап GNU бағдарламалық өнімдері болғанын атап өткен жөн. Шын мәнінде, «Линукс амалдық жүйесі» дегенде, ол «Линукс ядросы және GNU утилиталары» дегенді білдіреді. Тегін бағдарламалық жасақтама қоры Linux операциялық жүйесін шақыруды ұсынады.