Джеймс Максвелл балалық шағы
Джеймс Максвелл 1831 жылы 13 маусымда Шотландияның астанасы Эдинбург қаласында дүниеге келді. Әкесі Джон Клерк Максвелл заңгер қызметін атқарды. Ал анасы ерте жаста қайтыс болды. Джеймс бала кезін Оңтүстік Шотландияда өткізді. Бала жас кезінен техникалық ғылымдарға қызығушылық танытты. Джеймс 1841 жылы Эдинбург академиясына түседі. Содан кейін 1847 жылы Эдинбург университетінде үш жыл оқыды. Мұнда Максвелл серпімділік теориясын зерттеп, дамытады және ғылыми тәжірибелер жасайды. 1850 — 1854 жылдары Кембридж университетінде оқып бакалавр дәрежесін алады.
Оқуды аяқтағаннан кейін Джеймс Кембриджде сабақ береді. Осы уақытта ол “түстер теориясы” бойынша жұмысын бастайды. Кейінірек ол теорияны фотосурет өнертабысын табуда пайдаланылды. Максвелл электр және магнитті эффектісіне қызығушылық таныта бастады.
Ғылым жолы
1856 жылы Джеймс Максвелл Абердиндегі (Шотландия) Маришаль колледжінің профессоры болды. 1860 жылға дейін сонда жұмыс істеді. 1858 жылы маусымда Максвелл колледж режиссерінің қызына үйленді. Джеймс сол кезде “Сатурн сақиналарының қозғалысы туралы” (1859) жұмысын бастайды. Сонымен қатар, Максвелл заманауи статистикалық механиканың негізін құрайтын газдардың кинетикалық теориясын дамытуымен айналысқан. 1866 жылы ол өзінің атымен аталған молекулалардың жылдамдықты бөлу заңын тапты.
1860 — 1865 жылдары Джеймс Максвелл Kингс Колледжінің (Лондон) натурал философиясы кафедрасының профессоры болды. 1864 жылы Максвеллдің негізгі жұмысы болып табылатын және оның одан әрі зерттеу бағытын анықтайтын «Электромагниттік өрістің динамикалық теориясы» атты мақаласы жарық көрді. Ғалым ғұмырының аяғына дейін электромагнетизм мәселелерімен айналысты.
1871 жылы Максвелл Кембридж университетіне қайтып оралды. Ол ағылшын ғалымы атына берілген Генри Кавендиш зертханасында физикалық тәжірибелерді басқарды. Зертханада ғалым физиканы оқытып, үйретіп, зертхананы жабдықтауға қатысқан. 1873 жылы ғалым физикадағы шын мәнінде энциклопедиялық мұраға айналған екі томдық «Электр және магнетизм туралы дәрістер» жұмысын аяқтады.
Джеймс Максвелл жеке өмірі
1874 жылдан бастап 1879 жылға дейін Максвелл Генри Кавендиштің туындыларын қолға алды. Туындыларды герцог Девоншир салтанатты түрде ұсынған еді. Ғалым 1879 жылдың 5 қарашасында онкологиялық аурулардан қайтыс болды және Партондағы шотландтық ауылда жерленген. Статистикалық физиканың және классикалық электродинамиканың негізін қалаушы. Молекулалардың жылдамдықтағы таралу заңының авторы, оның құрметіне «Максвелл таралуы» деп аталды.