Тхэквондо туралы ақпарат
Tхэквондо немесе Taekwon-Do («тхэ» — аяқ, «квон» — қол, «до» — өнер) –аяқ және қолдың мүмкіндіктерін пайдалана отырып, спортшылар бір-бірімен қарсы күресетін олимпиадалық спорт түрі. Бұл спорттың отаны Корея мемлекеті болып табылады. Басқа корей жекпе-жек өнерінен айырмашылығы, тхэквондода тек қана адамның қол-аяғы қолданылады. Тхэквондо спортына ерлер мен әйелдер қатыса береді.
Пайда болу тарихы
Корей спортының тарихы 2000 жыл бұрын басталған. Корей түбегінің аумағында үш патшалық билік еткен. Олар: Когуре, Силла және Пэкче. Әр патшалық өзінің жауынгерлік өнерлерін дамытты. Жауынгерлік өнер сыртқы жауларға қарсы тұру үшін керек болды. 20-шы ғасырдың басында Корея мемлекетін Жапония елі басып алған еді. Ал тхэквонда спортын шеберлер жасырын түрде дамытқа. 1945 жылы жапон оккупациясынан кейін жауынгерлік өнер мемлекеттік спортқа айналды. Бұл кезеңде жауынгерлік өнердің техникалары сақталып, рухани және философиялық дәстүрі жоғалды.
Тәуелсіздік алғаннан кейін көптеген тхэквонда жауынгерлік өнерін үйрететін спорт үйірмелері ашылды. 1950-1953 жылдарда үйірмелердің саны біршама көбейді. Спорт үйірмелерінің аттары әр түрлі болып аталды. Олар тхесудо, субак, субак-до, квонбоп, тэген, тансудо, тэквонбоп және т.б.
60-жылдардың басына дейін мемлекет спортқа араласпады. Осы мәселе бойынша мемлекеттік саясаттың маңызды кезеңі Президент Пак Чон Хидің билікке келгеннен кейін өзгерді. Бұл кезеңде спортқа байланысты бірыңғай жүйе құрылды. 1955 жылы тхэквондо бүкіл әлемдік деңгейде дами бастады. Бүгінгі күні бұл спорт түрімен 40 миллионнан астам адам айналысады.
Ереже
Жекпе-жек үш раундтан тұрады. Әр раунд үш минутқа созылады. Жасөспірім балалар үшін (14 жасқа дейінгі балалар үшін) 2 минуттық уақытқа созылып, 30 секундтық үзіліспен өтеді. Спаррингке кем дегенде үш ай бойы дайындалған спортшылар қатыса алады. Жарыс кезінде спортшылар жас, салмақ санаттарына, сондай-ақ жынысқа байланысты бөлінеді.
Спортшының денесіне белгілі бір соққылар қабылданса, онда төреші спортшыға белгілі бір ұпай береді. Кез келген денеге соққы тисе 1 ұпай, егер басқа тисе 3 ұпай беріледі. Спортшы арнайы қауіпсіздік жастықшасымен жабдықталады. Ереже бойынша спортшылар тек қауіпсіздік жастығымен жабдықталған жерлерге соққы жасай алады. Тхэквондо бойынша омыртқа, желке жүйелеріне соққы жасауға болмайды. Егерде ереже бұзылатын болса, спортшыларға айыппұл санкциялары беріледі. Төрт айыппұл алатын болса, дисквалификацияланады.
Қызықты деректер
Тхэквондо спортында белбеулер шартты түрде әр түрлі түске бөлінеді. Жалпы 9 дан(кейде “гып” деп атайды) бар. Қара белбеу алу үшін кем дегенде 2,5-4 жыл үзбей дайындалу керек. Әрбір адам өзінің қабілетіне байланысты жаттығып, керекті нәтижеге жете алады. Алаң аймағы 10×10 метрге дейін болуы тиіс. Алаң тегіс беткейге және серпімді матамен жабылуы керек.