Артхаус туралы жалпы ақпарат
Артхаус ағылшын тілінен «көркем үй» деп аударылады. Бұл кино әлемінің кезеңі немесе жеке жанры болып табылады. Артхаус атауы 1940 жылы Америка Құрама Штаттарында пайда болды. Сол кезде кинотеатрларда соғыстан кейінгі фильмдерді көрсететін. Барлық әдеттен тыс фильмдерді артхаус жанрына қосылды. Кең аудиторияға арналмаған кинофильмдерді қамтитын және әдетте арнайы (кинотеатр) кинотеатрларда көрсетіледі. Архаус категориясы негізгі кинофильмдер, жанрлық картиналар, жанр туралы идеяларды кеңейту, этникалық және интеллектуалдық кинотеатрды дамыту жұмысын қамтиды.
Пайда болу тарихы
Артхаус өткен ғасырдың 10-20-шы жылдарында пайда болды. Бұл кинофильм жанрын авангардистер (авангард (fr) — «авангард») ойлап тапты. Сальвадор Дали, Луис Бунюэль бұл өнер түрінің пайда болуына өз үлестерін қосты. 1940-1950 жылдарда артхаустың жаңа толқыны Францияда пайда болды. 1955 жылы Парижде артхаустық CICAE Халықаралық өнер конфедерациясы құрылды.
Француздық жаңа толқын 1960 жылдары жалғасты. Америка Құрама Штаттарында бұл термин өте жиі қолданды. Сонымен қатар тәуелсіз, эксперименталды фильмдерге демеу көрсетті.
1960 жылдары АҚШ-тағы «артхаус» сөзі итальяндық және француздық B-фильмдерге арналған эвфемизм болды. 1970 жылы бұл термин еуропалық порнографиялық фильмдерде көркемдік құрылыммен сипаттау үшін қолданылған. АҚШ-та «көркем үй» термині заманауи американдық суретшілердің, соның ішінде «Көгілдір кино» (1969) фильмдеріне жатқызуға болады.
Бірақ кейде бұл термин өте еркін түрде пайдаланылады. 1960 жылдардағы Хичкок фильмдері, 1970-жылдардағы эксперименттік жерасты фильмдері, еуропалық түпнұсқа фильмдері, «тәуелсіз» американдық кинотеатрлар фильмнің кең ауқымы барлық “көркем үй” анықтамасына сәйкеc.
Дамуы
1980-ші және 1990-шы жылдары бұл жанр АҚШ-тың «тәуелсіз кинотеатрымен» тығыз байланыста болды. Miramax Films компаниялары үлкен студияларда коммерциялық жағынан сәтсіз болған, тәуелсіз фильмдермен жұмыс істейді. Үлкен киностудиялар Fox Searchlight Pictures, Focus Features, Sony Pictures Classics және Paramount Vantage тәуелсіз фильмдер тартымдылыққа ие болған кезде, оларды қаржыландыра бастады.
Бастапқы негізгі ерекшеліктері: төмен бюджет және сонымен қатар жоғары сапалы түсірілім. Бірақ бұл әрдайым кішігірім және қарапайым фильмдер емес. Көбінесе өте күрделі тақырыпқа түсірілген фильмдер артхаус деп саналады. Мысалы бұл фильмдер қатарына: Емтихан, Жалғыз сүйіктілерді құтқару, Географтың Глобусы, Сүйікті адамдарыңды өлтіретін, Сноуден шындығы, Кобейн : туралы монтаж және т.б. Әр адам өз ұнаған тақырыбына байланысты көре алады. Сонымен қатар фильмдер, кадрлар мен қысқа метраждар әдеттен тыс тақыраптарды әңгімелейді.